Het Leijerweerd

Het Leijerweerd

De eerste vermelding van dit erve vinden we in het schattingsregister van  Twente  uit het jaar 1475. De eerste bekende eigenaar is de familie van Tije. In 1475 verkopen Derk en Seino ten Thije dat hues  to Grymberghe mit den veer etc. en ook met de Luierweerd in de buurschap Enter aan Otto van den Rutenberg en diens vrouw.

erven_004_erve Leijerweerd 01Deze Otto van de Rutenberch was een zoon van Alof van den Rutenberg en Willemtje van Vianen van  Beverweerde die het huis Zuthem bij Zwolle bezaten. De van de Rutenbergs behoorden tot de meest vooraanstaande families in het Oversticht en waren verwant aan machtige geslachten in Utrecht. Otto had  reeds een in 1461 een aanzienlijk bezit in Notter verworven door de aankoop van het goed Sudena. Hij huwde op latere leeftijd met Maria van Twickelo, dochter van Johan van Twickelo en Jacobje van  Keppel. Dit echtpaar wilde zich eerst op Sudena vestigen, maar Maria van Twickelo verkoos Grimberg ömb deste neher bei der kirchen zu sein”. Daarna werd Grimberg aanzienlijk verbouwd. Zij kregen vijf kinderen waarvan Otto hem opvolgde in het bezit van de Grimberg. Deze Otto overleed kinderloos in 1549 zijn weduwe in 1561. In 1562 werd de boedel verdeeld tussen de families Schele en van Voorst. Het  Luierweerd komt in het bezit van de familie  Schele tot Weleveld. Het Luierweerd is altijd een pachterve geweest. Er is zelfs een pachtboek over de periode 1632 tot en met 1650 waarin Daniel van Schele van al zijn bezittingen de inkomsten heeft bijgehouden.

In 1734 koopt Carel Frederik Cramer, richter te Delden het Luierweerd  van A. Schele te Osnabruck. Cramer was gehuwd met Johanna Putman. Bij het Leijerweerd wordt een buitenhuis gebouwd en een tuin met theehuisje aangelegd en tevens een sterrebos en allee. In de zomer verblijven de Cramers regelmatig op het Leijerweerd. Hun enige kind Joannes Wilhelmus Cramer volgt zijn vader in 1733 op als richter van Delden. Diens tweede zoon Carel Frederik Herman Cramer volgt zijn vader in 1789 op als richter van Delden, ontvanger der landsmiddelen en advocaat-fiscaal van Twenthe. In 1802 krijgt Cramer toestemming om de naam Putman aan de familienaam Cramer toe te voegen. Met zijn moeder Susanna Geertruyd Putman dreigde n.l. de familienaam Putman uit te sterven. Bij de komst van de fransen in 1795 wordt Cramer uit al zijn ambten ontzet van wege zijn prinsgezinde gevoelens. Na de franse tijd is hij burgemeester en secretaris van het Schoutambt Delden. Op 72-jarige leeftijd in 1838 wordt hem eervol ontslag verleend uit deze functies.

1 november 1838 vestigt Carel Frederic Herman Putman Cramer zich met zijn vrouw Maria Elisabeth van Thielen op het buitengoed het Leijerweerd te Enter. Zijn zoon Joan Wilhelm Putman Cramer wordt in 1841 benoemd tot

erven_002_erve Leijerweerd 02 erven_001_erve Leijerweerd 03
Carel Frederink Herman Putman Cramer (1765-1845), de vader van de burgemeester van Wierden Joan.Wilhelm Putman Cramer (1814-1897), burgemeester van Wierden van 1841 tot 1880

burgemeester van de gemeente Wierden en neemt dan samen met zijn vrouw Maria Gerarda Adolphina Johanna Schouten en hun drie kinderen intrek  bij zijn ouders op het Leijerweerd. Ook de zuster van Joan Putman Cramer, Joanna Wilhelmina Maria, weduwe van de heer Zeger de Jongh trekt bij haar ouders en broer in. Daar worden nog zes kinderen geboren. In 1845 overlijdt Carel Frederic Herman Putman Cramer  en in 1847 zijn vrouw.

erven_003_erve Leijerweerd 04

Rond dit overlijden der ouders zijn toendertijd een aantal actes van boedelscheiding etc. opgemaakt met o.a. een volledige inventarisatie van alle goederen die op het Leijerweerd werden aangetroffen. Deze actes zijn hierna onverkort weergegeven. Tevens is nog opgenomen een acte van verpachting van de boerderij die naast het herenhuis stond. Deze verpachting geldt voor de jaren 1812-1818. In deze acte komen we allerlei bepalingen en beperkingen tegen waaraan de toenmalige pachter was onderworpen.Na beeindiging van zijn loopbaan als burgemeester van de gemeente Wierden in 1880 en het overlijden van zijn vrouw in 1883 komt een einde aan de historie van het buitenhuis. In 1883 wordt het herenhuis voor  afbraak verkocht.

Een deel van deze gegevens zijn overgenomen uit het boekje “Enter 800” waarin Henk Woolderink  verhaald over de geschiedenis van het Leijerweerd en uit het boek “De havezaten van Twenthe en haar bewoners” van de heren Gevers en Mensema.

Johan Altena,

Enter, 14 april 2001.

Andere verhalen

Hallehuizen in Enter
Kerkelijke geschiedenis van Enter
De ontwikkeling van Enter en de Enter es
Het Leyerweerd
Het herenhuis Kattelaar
De Molens van Enter
Het Exo een historische plek in Enter
Het  Enterveen voor 100 jaar.
Schilder Wedda uit Enter werd geboren op de gasbel van Slochteren
2e Wereldoorlog voorkwam drooglegging Mokkelengoor
Studiegroep “De Apenberg” van de TH-Delft maakte in 1952 uitbreidingsplan voor Enter
Onderduiken in Enter in de Tweede Wereldoorlog
De komst van straatverlichting en elektriciteitsbedrijf in Enter
Onderzoek erf- en grondnamen in Enter
De molenaarsfamilie Dissel in Enter
Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen
Velten of Broeze: een ingewikkelde connectie in Enter
Graanelevator voor de Coöperatie
Vakbeweging Enter vernietigt haar archieven tijdens WO2
Uitvinding van Morsink: Legnesten!
Dirk Getkate leraar aan de Klompenmakersvakschool
Gezin uit ontruimd Arnhem vond onderdak in Enter
Enternaren werkten als dwangarbeider in munitiefabriek Strausberg
Plattegrond van Enter in het begin van de jaren zestig
Het Erve Berends
50 jaar bevrijding Enter
De geschiedenis van het herenhuis Berghorst in Enter
Vriejn in ’n Bulnershook
Een Enterse jongen in oorlogstijd
Een bruiloft op het Leyerweerd in de 19e eeuw
De Twentse Hoeve in Enter van Boerderij-Eethuis tot restaurant met Michelinster
Het oale geet hen, het nieje kump an
Hoe behouden we het restant van de historische Enter es
Witte Hoes en Hotel Rijsserberg in Het Hollands Schwarzwald
Leden van de Enterse N.B.S bewaakten deel van de dijk Noordoost-polder in 1945
Een eeuw geleden gingen de laatste Enternaren naar Holland om gras te maaien
Enternaren in de mobilisatietijd (1914 -1918)
Ophalen huisvuil en hygiëne in Enter
De verdwenen kleine middenstand in Enter
De historie van de katholieke kerk in Enter
De kwestie Eerdmans, de Botterheer
De boerderij ‘De Jêênte’ in Enter
Verkeersexamen in 1954 School met de Bijbel Enter
Zandstrooien
Spinnen
Midwinterhoorn maken
Kantklossen in Enter
Enter 802
De klompenmakerij van Helmes-Jans
Eanter hef un zwembad! (juli 1936)
Vertelsel van vraoger
Het leven van Arend Jan Leestemaker
Honderd jaar telefoon in Enter
Sunt-Jaopik
Overval op de Boerenleenbank Rectum-Ypelo
Rijssense strijd tegen dansvermaak uit Enter
In het ‘Mengat’ in Enter
Het Verzet
De Oorlogsjaren
Het Onderwijs in Enter
De bevolking van Enter in 1880
Ganzen en katoentjes
De reis van ‘Klitsen-Jan Wilm’ naar de Holland Fair in Amerika
De eerste autobusdiensten in Enter
Het ontstaan van boekhandel Waanders
Klompenmaken in Enter
Europese Promotiedagen Handmatig Klompen maken
Van Bakkersknecht tot klompenmaker
Dijken en stegen in Enter
40-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1938
De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter
De Keurstbrug over de Regge in Enter
Meetbrieven, lastgelden en patentrechten
BEVRIJDING VAN ENTER (6)
BEVRIJDING VAN ENTER (5)
BEVRIJDING VAN ENTER (4)
BEVRIJDING VAN ENTER (3)
BEVRIJDING VAN ENTER (2)
BEVRIJDING VAN ENTER (1)
De geschiedenis van de begraafplaatsen in Enter
De aanleg van harde wegen in en om Enter
Jais-Hin’n
De Oale Uup’n
Het maritiem vakantieverleden van dokter Veldhuyzen van Zanten
Verdeling marke Enter in tapperij de Halve Maan
Een klompenschipper uit Enter
Van Langenhof tot Wooltershoes
Hotel De Adelaar, opkomst en ondergang
Van schippersdochter tot kasteelvrouwe
Het uitgaansleven in Enter in vroeger tijden
Het Pluimershuis
Bijnamen
De geschiedenis van het dorp Enter
Forensendorp
Klompen maken
Ganzenhandel met Duitsland en Engeland
Scheepvaart en de Enterse zompen
Bevolkingsgroei en het Markestelsel
De Munsterse oorlogen
Hervorming en opstand
Rohaan
Kattelaar
Het Leijerweerd
Geschiedenis van het erve Borgerink
Van Conrading tot Deks 1475-1971
Het erve Dekkers van 1601 tot 1971
Het pand Bolscher
Oude Katholieke kapel
Neringdoenden in Enter anno 1880
De eerste garage
Oude erven
Enterse adel
Naam en ouderdom Enter
Scroll naar boven