Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen

Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen

Enterse zompen laadden en losten in de havenkom bij de Oosterhof in Rijssen. 

Achter het Oosterhofbos (achter’n bos) in Rijssen loopt een deel van de Wethouder Korteboslaan. De bewoners van de huizen aan deze weg kijken uit op een sloot, die langs de rand van het bos loopt en ophoudt bij de huidige Oosterhofweg. De meeste bewoners hier zullen niet weten dat bijna 250 jaar geleden Enterse zompen door deze voormalige ‘schipvaart’ voeren.

Eeuwen geleden waterde het Enterveen af op de Oosterhofbeek. Dit was een klein beekje, die begon aan de noordwestkant van het Enterveen en van daar af door het Opbroek naar het landgoed de Oosterhof liep. Daar boog hij naar rechts af en mondde langs de rand van het bos uit in de Regge, toen de Aa genoemd.

De Enterse zompschippers vervoerden in de achttiende eeuw ook goederen af en aan voor Rijssen. Het was lastig dat de Aa toch wat ver van de stad af lag en dat de grond daartussen eigendom was van de baron van de Oosterhof. Dat gebied kon dus niet zo maar met karren gepasseerd worden.

De Baron van Ittersum van de Oosterhof was in de achttiende eeuw ook regelmatig Markerigter van Enter. Hij was zodoende ook op de hoogte van deze moeilijkheden van de schippers. ln 1789 besloot hij er iets aan te doen. Vanaf de monding van de Oosterhofbeek in de Aa bij de Pelmolen maakte hij van de beek een ‘schipvaart’ met een havenkom bij de huidige Oosterhofweg. Vanwege het hoogteverschil tussen de Aa en het landgoed moest er in de schipvaart een schut en een sluis komen, omdat anders de Enterse zompen niet tot in de havenkom konden komen voor het laden en lossen.

Willem baron van lttersum overleed in 1791. Er was toen niets geregeld met betrekking tot het gebruik en de onderhoudskosten van de schipvaart. Er werd met de weduwe Van lttersum (geboren Sloet) een overeenkomst op papier gesteld, waarin werd vastgelegd wie wat te zeggen had over de vaart en wie de kosten betaalde.

Het vervoer van de goederen vanuit de havenkom naar de stad ging ook volledig over grond van de Oosterhof. Hier, aan de latere Oosterhofweg, lagen de boerderijen van onder andere Jan Schutten, Mensink en Den Boom. Het erve Mensink werd in 1963 gekocht door de toenmalige pachter Vosman.

Deze weg moest door de stad Rijssen in goede conditie gehouden worden, zodat het vervoer niet over de naast de weg gelegen gronden ging. In de loop van de negentiende eeuw werden er steeds meer straatwegen aangelegd, waarmee de zompvaart snel achteruit ging. De schipvaart van de Aa naar de havenkom bij de Oosterhof werd niet meer onderhouden en ook de schutsluis raakte in verval, maar de loop van de vroegere schipvaart is nog precies te volgen.

Johan Altena

Op de huidige hoek van de wethouder Korteboslaan en de Oosterhofweg in Rijssen lag in 1789 de havenkom waar de Enterse zompschippers hun lading voor Rijssen laadden en losten.

Dit artikel verscheen eerder in de Wiezer 2021 nr 5

Andere verhalen

Hallehuizen in Enter
Kerkelijke geschiedenis van Enter
De ontwikkeling van Enter en de Enter es
Het Leyerweerd
Het herenhuis Kattelaar
De Molens van Enter
Het Exo een historische plek in Enter
Het  Enterveen voor 100 jaar.
Schilder Wedda uit Enter werd geboren op de gasbel van Slochteren
2e Wereldoorlog voorkwam drooglegging Mokkelengoor
Studiegroep “De Apenberg” van de TH-Delft maakte in 1952 uitbreidingsplan voor Enter
Onderduiken in Enter in de Tweede Wereldoorlog
De komst van straatverlichting en elektriciteitsbedrijf in Enter
Onderzoek erf- en grondnamen in Enter
De molenaarsfamilie Dissel in Enter
Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen
Velten of Broeze: een ingewikkelde connectie in Enter
Graanelevator voor de Coöperatie
Vakbeweging Enter vernietigt haar archieven tijdens WO2
Uitvinding van Morsink: Legnesten!
Dirk Getkate leraar aan de Klompenmakersvakschool
Gezin uit ontruimd Arnhem vond onderdak in Enter
Enternaren werkten als dwangarbeider in munitiefabriek Strausberg
Plattegrond van Enter in het begin van de jaren zestig
Het Erve Berends
50 jaar bevrijding Enter
De geschiedenis van het herenhuis Berghorst in Enter
Vriejn in ’n Bulnershook
Een Enterse jongen in oorlogstijd
Een bruiloft op het Leyerweerd in de 19e eeuw
De Twentse Hoeve in Enter van Boerderij-Eethuis tot restaurant met Michelinster
Het oale geet hen, het nieje kump an
Hoe behouden we het restant van de historische Enter es
Witte Hoes en Hotel Rijsserberg in Het Hollands Schwarzwald
Leden van de Enterse N.B.S bewaakten deel van de dijk Noordoost-polder in 1945
Een eeuw geleden gingen de laatste Enternaren naar Holland om gras te maaien
Enternaren in de mobilisatietijd (1914 -1918)
Ophalen huisvuil en hygiëne in Enter
De verdwenen kleine middenstand in Enter
De historie van de katholieke kerk in Enter
De kwestie Eerdmans, de Botterheer
De boerderij ‘De Jêênte’ in Enter
Verkeersexamen in 1954 School met de Bijbel Enter
Zandstrooien
Spinnen
Midwinterhoorn maken
Kantklossen in Enter
Enter 802
De klompenmakerij van Helmes-Jans
Eanter hef un zwembad! (juli 1936)
Vertelsel van vraoger
Het leven van Arend Jan Leestemaker
Honderd jaar telefoon in Enter
Sunt-Jaopik
Overval op de Boerenleenbank Rectum-Ypelo
Rijssense strijd tegen dansvermaak uit Enter
In het ‘Mengat’ in Enter
Het Verzet
De Oorlogsjaren
Het Onderwijs in Enter
De bevolking van Enter in 1880
Ganzen en katoentjes
De reis van ‘Klitsen-Jan Wilm’ naar de Holland Fair in Amerika
De eerste autobusdiensten in Enter
Het ontstaan van boekhandel Waanders
Klompenmaken in Enter
Europese Promotiedagen Handmatig Klompen maken
Van Bakkersknecht tot klompenmaker
Dijken en stegen in Enter
40-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1938
De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter
De Keurstbrug over de Regge in Enter
Meetbrieven, lastgelden en patentrechten
BEVRIJDING VAN ENTER (6)
BEVRIJDING VAN ENTER (5)
BEVRIJDING VAN ENTER (4)
BEVRIJDING VAN ENTER (3)
BEVRIJDING VAN ENTER (2)
BEVRIJDING VAN ENTER (1)
De geschiedenis van de begraafplaatsen in Enter
De aanleg van harde wegen in en om Enter
Jais-Hin’n
De Oale Uup’n
Het maritiem vakantieverleden van dokter Veldhuyzen van Zanten
Verdeling marke Enter in tapperij de Halve Maan
Een klompenschipper uit Enter
Van Langenhof tot Wooltershoes
Hotel De Adelaar, opkomst en ondergang
Van schippersdochter tot kasteelvrouwe
Het uitgaansleven in Enter in vroeger tijden
Het Pluimershuis
Bijnamen
De geschiedenis van het dorp Enter
Forensendorp
Klompen maken
Ganzenhandel met Duitsland en Engeland
Scheepvaart en de Enterse zompen
Bevolkingsgroei en het Markestelsel
De Munsterse oorlogen
Hervorming en opstand
Rohaan
Kattelaar
Het Leijerweerd
Geschiedenis van het erve Borgerink
Van Conrading tot Deks 1475-1971
Het erve Dekkers van 1601 tot 1971
Het pand Bolscher
Oude Katholieke kapel
Neringdoenden in Enter anno 1880
De eerste garage
Oude erven
Enterse adel
Naam en ouderdom Enter
Scroll naar boven