Klompen maken

Klompen maken

a_geschiedenis_klompen_maken_01Al in de 18e eeuw waren er in Enter tientallen klompenmakers die hun productie voor een groot deel via de Enterse schippers afzetten in Deventer, Zwolle etc. De vokstelling van 1795 vermeldt 23 klompenmakers. De snelle teruggang van de schipperij na 1830 heeft niet  geleid tot een uitbreiding van de klompenmakerij want in 1885 zijn er nog maar 30 klompenmakers gezinshoofden. Er zijn andere omstandigheden geweest die in betrekkelijk korte tijd een explosieve groei van het aantal klompenmakers heeft veroorzaakt.

Door de mechanisatie in de textielindustrie ging het textielfabriekje dat  Enter sinds 1834 bezat ter ziele. Tegelijkertijd betekende dat ook het einde van de huisweverij. Verschillende steen- en pannenfabriekjes in Enter moesten sluiten wegens gebrek aan grondstof. En de laatste en misschien wel voornaamste oorzaak was de crisis in de agrarische sector. Massale invoer van goedkope landbouwproducten betekende voor veel kleine boeren een grote teruggang in hun toch al karige inkomen. Veel schippers die na het verlopen van de schipperij weer hun heil hadden gezocht in hun kleine a_geschiedenis_klompen_maken_02boerenbedrijfjes zien ook deze bron van inkomsten verminderen. Men moest dus massaal uitzien naar vervangende inkomsten. De Enternaar was geen fabrieksarbeider dus in de textielfabrieken in de omgeving zocht men toen nog nauwelijks een baan. De klompenmakerij bleek uitermate geschikt om met het kleine boerenbedrijf te combineren en dus stortten de Enternaren zich massaal op de klompenmakerij. De grondstof, de populier en de wilg was hier volop te vinden. Tussen 1890 en 1910 is de groei van het aantal klompenbedrijfjes spectaculair. In laatsgenoemd jaar komt men bij een telling op ruim 200 bedrijfjes en totaal ca. 300 klompenmakers. Enter is een klompenmakersdorp geworden. Foto’s uit die tijd van Enter laten dan ook vrijwel altijd boomstammen en hopen spaanders zien.

De verdiensten in de klompenmakerij waren echter dermate slecht dat een onderzoeker die in opdracht van de regering de Nederlandse huisvlijt onderzocht over Enter opmerkte: “In Enter verbouwde men natuurlijk zelf  aardappelen en groente en sommigen hielden een varken, geit of koe, maar nochtans is het verwonderlijk dat de inwoners van dit dorp niet uitgestorven zijn”.

Vooral de concurrentie uit Belgie bracht onze klompenmakerij zware slagen toe. De mechanisatie was daar veel verder gevorderd. In de totale productie van klompen in Nederland had Enter maar een gering aandeel (3%) maar het was de massale deelname aan het productieproces in Enter die dit dorp tot een waar klompenmakersdorp maakte.

De 2e Wereldoorlog bracht een tijdelijke opleving teweeg maar na de oorlog was het snel gebeurd en hingen veel klompenmakers hun boor aan de wilgen. In 1956 zijn er nog een twaalftal bedrijfjes waar nog een hondertal Enternaren hun brood verdienen. In 1990 zijn er nog drie bedrijfjes en op dit moment zijn er nog twee bedrijfjes waarvan een zich uitsluitend toelegt op de souvenierindustrie.

En nu is Enter een…. Klik hier.

 

 

 

 

 

Andere verhalen

Hallehuizen in Enter
Kerkelijke geschiedenis van Enter
De ontwikkeling van Enter en de Enter es
Het Leyerweerd
Het herenhuis Kattelaar
De Molens van Enter
Het Exo een historische plek in Enter
Het  Enterveen voor 100 jaar.
Schilder Wedda uit Enter werd geboren op de gasbel van Slochteren
2e Wereldoorlog voorkwam drooglegging Mokkelengoor
Studiegroep “De Apenberg” van de TH-Delft maakte in 1952 uitbreidingsplan voor Enter
Onderduiken in Enter in de Tweede Wereldoorlog
De komst van straatverlichting en elektriciteitsbedrijf in Enter
Onderzoek erf- en grondnamen in Enter
De molenaarsfamilie Dissel in Enter
Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen
Velten of Broeze: een ingewikkelde connectie in Enter
Graanelevator voor de Coöperatie
Vakbeweging Enter vernietigt haar archieven tijdens WO2
Uitvinding van Morsink: Legnesten!
Dirk Getkate leraar aan de Klompenmakersvakschool
Gezin uit ontruimd Arnhem vond onderdak in Enter
Enternaren werkten als dwangarbeider in munitiefabriek Strausberg
Plattegrond van Enter in het begin van de jaren zestig
Het Erve Berends
50 jaar bevrijding Enter
De geschiedenis van het herenhuis Berghorst in Enter
Vriejn in ’n Bulnershook
Een Enterse jongen in oorlogstijd
Een bruiloft op het Leyerweerd in de 19e eeuw
De Twentse Hoeve in Enter van Boerderij-Eethuis tot restaurant met Michelinster
Het oale geet hen, het nieje kump an
Hoe behouden we het restant van de historische Enter es
Witte Hoes en Hotel Rijsserberg in Het Hollands Schwarzwald
Leden van de Enterse N.B.S bewaakten deel van de dijk Noordoost-polder in 1945
Een eeuw geleden gingen de laatste Enternaren naar Holland om gras te maaien
Enternaren in de mobilisatietijd (1914 -1918)
Ophalen huisvuil en hygiëne in Enter
De verdwenen kleine middenstand in Enter
De historie van de katholieke kerk in Enter
De kwestie Eerdmans, de Botterheer
De boerderij ‘De Jêênte’ in Enter
Verkeersexamen in 1954 School met de Bijbel Enter
Zandstrooien
Spinnen
Midwinterhoorn maken
Kantklossen in Enter
Enter 802
De klompenmakerij van Helmes-Jans
Eanter hef un zwembad! (juli 1936)
Vertelsel van vraoger
Het leven van Arend Jan Leestemaker
Honderd jaar telefoon in Enter
Sunt-Jaopik
Overval op de Boerenleenbank Rectum-Ypelo
Rijssense strijd tegen dansvermaak uit Enter
In het ‘Mengat’ in Enter
Het Verzet
De Oorlogsjaren
Het Onderwijs in Enter
De bevolking van Enter in 1880
Ganzen en katoentjes
De reis van ‘Klitsen-Jan Wilm’ naar de Holland Fair in Amerika
De eerste autobusdiensten in Enter
Het ontstaan van boekhandel Waanders
Klompenmaken in Enter
Europese Promotiedagen Handmatig Klompen maken
Van Bakkersknecht tot klompenmaker
Dijken en stegen in Enter
40-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1938
De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter
De Keurstbrug over de Regge in Enter
Meetbrieven, lastgelden en patentrechten
BEVRIJDING VAN ENTER (6)
BEVRIJDING VAN ENTER (5)
BEVRIJDING VAN ENTER (4)
BEVRIJDING VAN ENTER (3)
BEVRIJDING VAN ENTER (2)
BEVRIJDING VAN ENTER (1)
De geschiedenis van de begraafplaatsen in Enter
De aanleg van harde wegen in en om Enter
Jais-Hin’n
De Oale Uup’n
Het maritiem vakantieverleden van dokter Veldhuyzen van Zanten
Verdeling marke Enter in tapperij de Halve Maan
Een klompenschipper uit Enter
Van Langenhof tot Wooltershoes
Hotel De Adelaar, opkomst en ondergang
Van schippersdochter tot kasteelvrouwe
Het uitgaansleven in Enter in vroeger tijden
Het Pluimershuis
Bijnamen
De geschiedenis van het dorp Enter
Forensendorp
Klompen maken
Ganzenhandel met Duitsland en Engeland
Scheepvaart en de Enterse zompen
Bevolkingsgroei en het Markestelsel
De Munsterse oorlogen
Hervorming en opstand
Rohaan
Kattelaar
Het Leijerweerd
Geschiedenis van het erve Borgerink
Van Conrading tot Deks 1475-1971
Het erve Dekkers van 1601 tot 1971
Het pand Bolscher
Oude Katholieke kapel
Neringdoenden in Enter anno 1880
De eerste garage
Oude erven
Enterse adel
Naam en ouderdom Enter
Scroll naar boven